W ostatnich latach Polska plasuje się w czołówce pod względem liczby pożarów – zaraz za Portugalią i Hiszpanią, natomiast pod względem powierzchni nimi objętej – znajdujemy się w pierwszej dziesiątce. Częstotliwość pożarów jest m.in. konsekwencją zmian klimatycznych (długotrwałe susze, mała liczba opadów) czy składu gatunkowego naszych drzewostanów – w polskich lasach przeważają gatunki iglaste, ze znacznym udziałem sosny (łatwopalne olejki eteryczne). Niestety większość pożarów nadal wybucha z winy ludzi, spowodowana umyślnymi podpaleniami, wypalaniem traw czy nieostrożnym obchodzeniem się z ogniem.
Zagrożenie pożarami lasów w Polsce jest jednym z najwyższych w Europie. Tylko w 2015 roku na terenach zarządzanych przez LP wybuchło 3732 pożarów, które objęły powierzchnię blisko 880 ha. Ponieważ zapobieganie im wymaga bardzo wysokich nakładów – Lasy Państwowe w walce z tym niebezpiecznym żywiołem sięgają również po fundusze unijne.
Koordynowanie przedsięwzięcia pod nazwą "Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów" PGL LP powierzyło CKPŚ. Projekt ten był realizowany w ramach II osi priorytetowej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowiska (działanie 2.1 Adaptacja do zmian klimatu wraz z zabezpieczeniem i zwiększeniem odporności na klęski żywiołowe, w szczególności katastrofy naturalne oraz monitoring środowiska).
Okres realizacji: 2016-2023 r.
Cel projektu: zmniejszenie negatywnych skutków wywoływanych przez pożary w lasach oraz sprawne lokalizowanie źródła zagrożenia i minimalizowanie strat, a w dalszej perspektywie – zmniejszenie średniej powierzchni pożarów i rozszerzenie obserwacji obszarów leśnych, szczególnie w nadleśnictwach zakwalifikowanych do I kategorii zagrożenia pożarowego.
Cele uzupełniające:
• rozszerzenie obserwacji obszarów leśnych,
• szybsze i bardziej precyzyjne określenie miejsca powstania pożaru,
• dokładniejsze prognozowanie zagrożenia pożarowego na podstawie danych meteorologicznych,
• skrócenie czasu dotarcia jednostek LP na miejsce pożaru.
Dofinansowanie zostało przeznaczone na:
- rozwój i modernizację systemów wczesnego ostrzegania i prognozowania zagrożeń, w tym:
- budowę i modernizację dostrzegalni pożarowych (138 szt.)
- zakup nowoczesnego sprzętu umożliwiającego lokalizację i wykrywanie pożarów (183 szt.)
- doposażenie punktów alarmowo-dyspozycyjnych (PAD) (42 szt.)
- budowę stacji meteorologicznych (12 szt.)
- wsparcie techniczne systemu ratowniczo-gaśniczego na wypadek wystąpienia pożarów lasów, w tym:
- zakup samochodów patrolowo-gaśniczych (67 szt.)
Zasięg realizacji projektu pn. "Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – zapobieganie, przeciwdziałanie oraz ograniczanie skutków zagrożeń związanych z pożarami lasów"
Mapa 1. Nadleśnictwa realizujące projekt
Kliknij, aby powiększyć:
Realizacja projektu przyczyniła się między innymi do:
- zwiększenia odporności lasów na klęski żywiołowe takie jak pożary, którymi zagrożenie wzrasta wraz z ocieplaniem się klimatu,
- podniesienia efektywności systemu wczesnego ostrzegania o pożarach w Lasach Państwowych,
- zwiększenia powierzchni leśnych objętych monitoringiem oraz skrócenia czasu wykrycia zagrożenia i reagowania
- ograniczenia zasięgu pożarów i negatywnych skutków z nimi związanych (np. zubożenie gleby, zniszczenie ekosystemu i zamieszkujących go organizmów, straty materialne),
- poprawy ochrony przeciwpożarowej na obszarach sąsiadujących z terenami administrowanymi przez LP, np. parków narodowych czy terenach zamieszkanych (wpływ na bezpieczeństwo mieszkańców i turystów),
- ograniczenia emisji CO₂ w wyniku zmniejszenia liczby oraz zasięgu pożarów.
Wartość projektu
Całkowity koszt realizacji projektu: 88 029 674,40 zł
Kwota wydatków kwalifikowalnych: 59 472 181,08 zł
Kwota dofinansowania z funduszy europejskich: 50 551 353,92 zł
Najważniejsze działania podjęte w Nadleśnictwie Starachowice:
W ramach realizacji Projektu nadleśnictwo wybudowało dwie dostrzegalnie przeciwpożarowe, zakupiło sprzęt do lokalizacji pożarów oraz samochód patrolowo-gaśniczy.Projekty dofinansowane w 2017 roku przez WFOŚiGW w Kielcach
Jak co roku, Nadleśnictwo zorganizowało interdyscyplinarny konkurs. W roku 2017 odbył się pod hasłem „CO NAM DAJE LAS?". Konkurs przeznaczony był dla dzieci ze szkół podstawowych oraz gimnazjalnych, organizowany we współpracy ze Staropolskim Towarzystwem Przyrodniczo – Leśnym „KOTYZKA" w Starachowicach. Konkurs miał na celu podnoszenie wiedzy z zakresu edukacji ekologicznej, zapoznanie z walorami przyrodniczymi oraz z aspektami zrównoważonej gospodarki leśnej na terenie Nadleśnictwa Starachowice. Konkurs był wielozadaniowy, w trakcie jego przebiegu oceniane były m.in. happening edukacyjno – promocyjny, przedstawienie słowno-muzyczne związane z tematem konkursu oraz praca plastyczna. Wydarzenie objęli honorowym patronatem: Prezydent Miasta Starachowice Marek Materek oraz Starosta Starachowicki Danuta Krępa. Nagrody w konkursie „CO NAM DAJE LAS?" były dofinansowane ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach na poziomie 50%.
Projekty dofinansowane w 2016 roku przez WFOŚiGW
Jak co roku, Nadleśnictwo zorganizowało interdyscyplinarny konkurs. W roku 2016 odbył się pod hasłem „NATURA 2000". Konkurs przeznaczony był dla dzieci ze szkół podstawowych oraz gimnazjalnych, organizowany we współpracy ze Staropolskim Towarzystwem Przyrodniczo – Leśnym „KOTYZKA" w Starachowicach. Konkurs miał na celu podnoszenie wiedzy z zakresu edukacji ekologicznej, zapoznanie z walorami przyrodniczymi oraz z aspektami zrównoważonej gospodarki leśnej na terenie Nadleśnictwa Starachowice. W roku 2016 wzięło w nim udział ponad 300 uczestników ze szkół znajdujących się w zasięgu terytorialnym Nadleśnictwa. Konkurs był wielozadaniowy, w trakcie jego przebiegu oceniane były m.in. działania prowadzone przez uczniów w przydzielonych Obszarach Patronackich, przedstawienie słowno-muzyczne związane z tematem konkursu oraz opowiadanie na temat wybranego obiektu ochrony przyrody znajdującego się na terenie Nadleśnictwa Starachowice. Wydarzenie objął honorowym patronatem Prezydent Miasta Starachowice Marek Materek. Nagrody w konkursie NATURA 2000 były dofinansowane ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Kielcach na poziomie 85%. Nagrody ufundował również Prezydent Starachowic.
Nadleśnictwo Starachowice uzyskało również dofinansowanie ze środków WFOŚiGW w Kielcach (85% dofinansowania) na wydanie publikacji dla dzieci pt.: „Poznajemy gatunki chronione Nadleśnictwa Starachowice". Jest to kolorowanka przedstawiająca chronione gatunki występujące na terenie Nadleśnictwa. W kolorowance znajduje się 15 gatunków ssaków, ptaków i roślin wraz ze zdjęciem oraz krótkim opisem.
Fundusze Zewnętrzne
Przebudowa dojazdu pożarowego będącego drogą leśną pożarową nr 2 w Leśnictwie Zawały Obręb Lubienia Nadleśnictwa Starachowice o dł. 4,57 km została sfinansowana ze środków PROW w ramach działania 226, "Odtwarzanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego przez katastrofy oraz wprowadzanie instrumentów zapobiegawczych". Cel operacji: Wzmocnienie systemu ochrony przeciwpożarowej lasów poprzez przebudowę dojazdu pożarowego będącego drogą leśną pożarową nr 2 w leśnictwie Zawały obręb Lubienia Nadleśnictwie Starachowice. Dofinansowanie inwestycji zgodnie z podpisaną umową wynosi 817 329,00 PLN netto (100% kosztów kwalifikowalnych). Termin zakończenia operacji: 03.11.2011r.
Przebudowa dojazdu pożarowego będącego drogą leśną pożarową nr 1 w Obrębie Lubienia Nadleśnictwa Starachowice o dł. 12,29 km jest finansowana ze środków PROW w ramach działania 226, "Odtwarzanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego przez katastrofy oraz wprowadzanie instrumentów zapobiegawczych". Cel operacji: Wzmocnienie systemu ochrony przeciwpożarowej lasów poprzez przebudowę dojazdu pożarowego będącego drogą leśną pożarową nr 1 w obrębie Lubienia Nadleśnictwie Starachowice. Dofinansowanie inwestycji zgodnie z podpisaną umową wynosi 3.453.554,00 PLN netto (100% kosztów kwalifikowalnych). Termin zakończenia operacji: 17.12.2012r.
Budowa drogi wewnętrznej leśnej o nr I-B i I-8;137 (wg ewidencji Nadleśnictwa Starachowice) o dł. 7,64 km jest finansowana ze środków PROW w ramach działania 226, "Odtwarzanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego przez katastrofy oraz wprowadzanie instrumentów zapobiegawczych". Cel operacji: Wzmocnienie systemu ochrony przeciwpożarowej lasów poprzez budowę drogi wewnętrznej leśnej o nr I-B i I-8;137 (wg ewidencji Nadleśnictwa Starachowice) w obrębie Lubienia Nadleśnictwie Starachowice. Dofinansowanie inwestycji zgodnie z podpisaną umową wynosi 3.944.000,00 PLN netto (100% kosztów kwalifikowalnych). Termin zakończenia operacji: 30.05.2014r.
Operacja mająca na celu wzmocnienie systemu ochrony przeciwpożarowej lasów poprzez budowę dróg leśnych wewnętrznych: nr II-D (wg ewidencji Nadleśnictwa Starachowice) na terenie leśnictw Bugaj i Gadka oraz nr II-E (wg ewidencji Nadleśnictwa Starachowice) na terenie leśnictwa Gadka w obrębie leśnym Starachowice w Nadleśnictwie Starachowice, współfinansowana jest ze środków Unii Europejskiej w ramach działania nr 226: Odtwarzanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego przez katastrofy oraz wprowadzanie instrumentów zapobiegawczych Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 Całkowity koszt operacji: 4.426.698,12 zł (100%); Udział środków UE: 1.307.720,00 zł (30%); Wkład beneficjenta: 3.118.978,12 zł (70%). Termin zakończenia operacji: 31.10.2014r.
